بین هزار آدم عاقل شاید دو نفر هم پیدا نشه که تعریف مشابهی از موفقیت داشته باشن، اما شکست همیشه به یک شکل توصیف میشه. شکست، ناتوانی آدم در رسیدن به اهدافش در زندگیه، حالا هر هدفی که باشه. مثلاً قبولی توی آزمون ورودی تیزهوشان یا مدارس نمونه دولتی یا مدارس خاص. حتی آوردن نمره تو امتحانات درسی.
در حالی که موفقیت نسبیه، ذهنیه، و ارزش مادی و غیرمادی داره، شکست یا عدم موفقیت، یه فرمول مشخص داره.
1. ارزش زمان رو درک نمی‌کنن.
«هر دانش آموز موفقی می‌دونه که زمان از خود پول هم ارزشمندتره.» – (با تغییراتی از ریچارد برنسون)
دانش آموز های ناموفق به وقتشون اهمیت نمی‌دن. همیشه همه جا هستن و به همه چیز توجه می کنن، چون توانایی این رو ندارن که وقتشون رو برای اهدافشون کنار بگذارن. و سال به سال قول‌های جدید به خودشون می‌دن که هیچ‌وقت به جایی نمی‌رسه، فقط به این خاطر که حال ندارن برای هدفشون وقت بذارن و تلاش کنن و درس بخونن.
توانایی مدیریت زمان، توانایی نه گفتن به کارهای متفرقه، و درک اینکه چه کاری رو لازمه که الآن انجام بدین، می‌تونه گامی در جهت موفقیت بزرگ در جنبه‌های مختلف زندگی باشه.
2. کارهایی که در راستای هدفشون باشه انجام نمی‌دن
«وقتی بدونی که ارزش‌هات چی هست، تصمیم گرفتن کار سختی نیست.» – روی دیزنی
هر چقدر هدفی مهم‌تر باشه، در بین چیزهایی که بهشون ارزش می‌دی جایگاه بالاتری پیدا می‌کنه و برای اون هدف نظم و ترتیب بیشتری در نظر می‌گیری. هر چه هدفی کم‌اهمیت‌تر باشه، بین ارزش‌هات جایگاه پایین‌تری می‌گیره و نظم و ترتیب کمتری براش در نظر می‌گیری. آدم‌های ناموفق پرمشغلگی رو با کار مفید اشتباه می‌گیرن. اینکه بدون برنامه یه گاز از این درس بزنی یه گاز از اون درس موجب موفقیتت نمی شه!. نباید بدون برنامه دائم از این درس به اون درس بپری! اگر اهدافت رو در یک دفترچه بنویسی و برنامه ریزی دقیقی برای رسیدن به اون داشته باشی و به برنامه ات پایبند باشی، کمکت می‌کنه چیزهایی که در جهت مسیری که می‌ری نیستند رو شناسایی کنی و کنار بگذاری.
3. دست به اقدام لازم نمی‌زنن
«مردم فکر می‌کنن که موفقیت در یک حوزه می‌تونه شکست در حوزه‌های دیگه رو جبران کنه، ولی واقعا این‌طوره؟ کارایی واقعی از توازن به دست میاد.» – استیفن کووی
بعضی دانش آموزا می گن معلممون خوب نیست. یا کتاب خوب نیست. یا کتاب کمک آموزشی خوب نداریم. اما این دلیل نمی‌شه که تنبلی کنی و درس نخونی. اگر شغلت تحصیله (چون تو محصلی و شغل دانش آموز تحصیل کردنه!) باید بدونی که باید کارت رو درست انجام بدی، چون دنیا یه قانون کلی داره که همونقدر بهت پس می‌ده که براش مایه بذاری. آدم عاقل همیشه به دنبال عالی بودنه، فارغ از اینکه شرایطش چیه. آدم‌های ناموفق کسانی هستن که با نمرهٔ پایین گرفتن مشکلی ندارن و براشون اهمیتی نداره که یه روش کارآمد برای درس خوندن پیدا کنن تا توانایی یادگیری‌شون بالا بره. دانش آموز ممتاز بودن بیشتر از هوش آدم به این بستگی داره که چطور برنامه‌ریزی می‌کنی و خودت رو آماده می‌کنی، این خودش نشونه باهوش بودنه و نتایج درخشان هم به بار میاره.
4. خودشون رو محدود می‌کنن
«تو هر چیزی که هستی، همون باوریه که از خودت داری.» اوپرا وینفری.
دانش آموزای ناموفق حرف‌هایی می‌زنن مثل «من خیلی ریاضیم خوب نیست» یا «از درس خوندن واقعا بدم میاد» یا «فکر نمی‌کنم بتونم تو آزمون ورودی فلان جا قبول بشم» اون‌ها برای خودشون محدودیت قائل می‌شن و رفتارشون رو توجیه می‌کنن، اما در اصل راهی برای از زیر کار در رفتن پیدا می کنن. از ترس اینکه مبادا شکست بخورن حتی تلاش هم نمی‌کنن. تو که این طوری نیستی؟ ها؟
این فکر رو رها کن که تو مهارت‌ها و استعدادهای خاصی برای کارهای خاصی داری، خیال نکن که هوش کمتری از نفر بغلی‌ات داری. چیزی که زندگی از تو انتظار داره اینه به اون چیزی که می‌تونی باشی برسی؛ برای خودت، و برای دیگران.
5. توجیه کردن رو خوب بلدن
«اگر نمی‌تونی خوب انجامش بدی، لااقل شکل خوبی بهش بده.» – بیل گیتس
بعضی دانش آموز ها آدم‌هایی هستن که برای اینکه چرا نمی‌تونن و چرا نباید کاری رو انجام بدن همیشه دلیل و منطق پیدا می‌کنن. گاهی این اخلاق بد رو با «واقع‌گرا بودن» اشتباه می‌گیرن. تخیل ندارن و همیشه دنبال راهی هستن که توجیه کنن چرا فلان چیز شدنی نیست، ولی هیچ‌وقت تلاش هم نمی‌کنن. بهترین درمانش اینه که وقتی داری بهانه می‌تراشی مغزت رو خاموش کنی و موتور فکر و تلاش رو دوباره روشن کنی.
6. تقصیرات رو گردن دیگران میندازن
اینکه آی معلم نمره نداد، با من لج بود ، سوال غلط بود و ازین جور توجیهات مانع های بلندی بر سر راه موفقیت هستن
به جای این حرفا، ببین چرا نتیجه دلخواهت رو نگرفتی و به خودت قول بده که جبران کنی
7. از زیر کار در رو هستن
«فقط کاری رو به فردا بنداز که اگر مُردی، ناتمام موندنش برات مهم نباشه.» – پابلو پیکاسو
نکته جالب اینه که دانش آموزای تنبل خودشون هم معمولا می‌گن که کارشون رو مرتب عقب می‌اندازن. از نظرشون باعث خجالت هم نیست. این اخلاق به این نکته برمی‌گرده که هیچ‌وقت ارزش زمان رو درک نکردن. مشکلی با این نوع زندگی که همیشه لَنگ دیروزه ندارن. طوری زندگی می‌کنن و درس می خونن انگار یه عمر دیگه هم ذخیره کردن و وقتی این تموم شد دوباره از اول می تونن زندگی کنن یا درس بخونن. فکر می کنن باید صبر کنن ببینن دور اول چطور میشه، اگر خوب نشد دوباره بازی می‌کنن یا مثلا دکمه ی برگشت به عقب رو می زنن!
اما این روزها دکمه برگشت به عقب نداره و تکرار هم نمی شه. همین یه دفعه است. دانش آموزی که این رو فهمید، موفق میشه! دانش آموزی که فهمید که هر روزی که زندگی می‌کنی یه هدیه است و این رو به خودش بدهکاره که هر کاری که می‌تونه رو توی همین بیست و چهار ساعت انجام بده، موفق می شه. می دونی چرا؟ چون واقعا اطمینانی به فردا نیست. شاید فردا کاری پیش بیاد. شاید بری مسافرت. شاید مریض بشی. امروز باید انجامش بدی.
8. اقدام نمی‌کنن
«امروز کاری بکن، خودت در آینده از خودت تشکر می‌کنی» – لس براون
سادگی این قانون موفقیت در تحصیل، شاید نکته‌ایه که باعث میشه اهمیتش دست‌کم گرفته بشه. دانش آموزای نا موفق معمولا فقط فکر می‌کنن وخیال پرازی می کنن و رویاهای بزرگی در سر پرورش می‌دن، اما شجاعت عمل کردن ندارن. دربارهٔ اینکه آینده چی میشه رویا نباف، رویا داشتن به خودی خود مشکلی نداره، اما بعدش پا شو، کاری بکن و خودت رو نشون بده. بازی کردن دائم به یخچال سر زدن و بازی کردن با کنترل تلوزیون و با گوشی موبایل ور رفتن کافیه.
9. تاب ناملایمات ندارن
«هر روز آفتاب بدون باران، صحرا می‌سازد.» – ضرب‌المثل عربی
روزی روزگاری یه پسر چوپان بود، نه جنگجو بود و نه هیکل بزرگی داشت. به یه غول نگاه کرد و گفت «من تو رو زمین می‌زنم و سرت رو می‌برم» و همین کار رو هم کرد. نکته مهم در برخورد با چالش‌ها اینه که، هر چقدر بزرگشون کنیم بزرگ میشه و هرچقدر ضعف نشون بدیم سخت میشه. دانش آموزای ناموفق این نکته رو درک نکردن و وقتی اوضاع یه کم سخت میشه، یه کم آزاردهنده میشه، خیلی زود تسلیم می‌شن؛ اون‌ها گل بی خار و گنج بی‌رنج دوست دارن.
وقتی بر چالش‌های مختلف غلبه کنی نه فقط به اهدافت نزدیکتر می‌شی بلکه خودت آدمی می‌شی که تصور نمی‌کردی. از غلبه بر ترس‌هات و ورود به قلمرو ناشناخته نترس، از دایرهٔ راحتی خودت بیرون بزن و خودت رو به چالش بکش. شجاعت از دل ناملایمات زاده میشه. تا وقتی که مجبور نشدی بجنگی نمی‌فهمی چقدر شجاعی و گاهی هم ممکنه شکست بخوری ولی دست‌کم با تلاشت به غول‌های زندگی نشون می‌دی که اونقدرها هم گنده نیستن.
10.بی‌تفاوتن
«متضاد عشق، نفرت نیست! بی تفاوتی است.» – لئو بوساجیلا
بله. بعضی‌ها ذاتا تماشاچی‌ان. هیچ‌وقت تصمیم نمی‌گیرن، و بیش از اندازه ناآگاه و بی‌توجه‌ان. اگر بحث مستقیما به چیزهایی که بلدن مربوط نباشه نمی‌تونن حرفی برای گفتن و کاری برای انجام دادن داشته باشن. اون ها ذهن باز ندارن. فکر می‌کنن همه باید مثل اون‌ها به زندگی نگاه کنن. نسبت به همه‌چیز بی‌تفاوتن و پای هیچ‌چیز نمی‌ایستن. مطالعه نمی‌کنن، چیزی بیش تر از آموزش توی کتاب ها به خودشون یاد نمی‌دن و هیچ تلاشی هم نمی‌کنن که خودشون رو بهتر نشون بدن. حتی وقتی به بالاترین سطح خودشون هم نرسن کاملا براشون پذیرفته شده است چون در این دنیای پر از شگفتی و چیزهای جالب، این آدم ها راهی پیدا کردن که کسل بشن. بی‌تفاوتی یه مرگ خاموشه. یا یه چیزی پیدا کن که بهش اشتیاق داری و برای رسیدن بهش تلاش کن. یا سعی کن به چیزی که باید بهش برسی اشتیاق پیدا کنی!
یادت باشه، اون هایی که نمرات خوب می گیرن، توی امتحانات قبول می شن، تو آزمون های ورودی موفق می شن، اونقدرها هم خارق‌العاده نیستن. خیلی هم ساده‌ان و بیشتر وقت‌ها دوباره که بهشون نگاه کنی می‌بینی به هیچ وجه استثنایی نیستن، اما تونستن به اهدافشون برسن و و اون جایگاه رو حفظ کنن چون به هنر نظم و موقعیت‌سنجی تسلط پیدا کردن. شاید خیلی چیزها هست که دلت می‌خواد انجام بدی و گاهی احساس عجز می‌کنی چون اصلا وقت کافی نیست. ولی گوشیت رو خاموش کن، هر از چندی اینترنت رو ببند و کاری به کار دیگران نداشته باش، و ببین چه کارهایی که از دستت برنمیاد.
چه کتاب هایی برای اماده شدن به ازمون ورودی تیزهوشان نهم به دهم مناسب است ؟؟