انتخاب شیوه های فرزند پروری

انجام وظایف والدین کار سختیه که هیچ دستوری العملی هم راجع به چگونه انجام دادنش وجود نداره. طبق تحقیقاتی که صورت گرفته، شخصیت و توانایی های کودکان با هم دیگه فرق داره و به مرور زمان تغییر هم میکنه. شیوه فرزند داری معمولا بر اساس فرهنگ و شخصیت فرد انتخاب میشه؛ بنابراین شیوه های فرزند داری بسیاری هست که بشه انتخابش کرد و برای این انتخاب، معیار های زیادی برای در نظر گرفتن وجود داره. چه از نصیحت های افراد مختلف دور و برتون و چه از مطالعات آکادمیک استفاده کنید، بهرحال باید تصمیم بگیرید که چه روشی برای شما، خوانوادتون، فرزندتون و جامعه ای که دارید توش زندگی میکنید مناسبه.

۱) یکی از روش های اصلی فرزند داری رو انتخاب کنید

۱ – چهار سبک مختلف فرزند داری رو بشناسید.

اگرچه راه های زیادی برای فرزند داری وجود داره ولی روان شناس ها غالبا از چهار روش اصلی در این زمینه استفاده میکنن. این چهار روش عبارتند از مستبد، آسان گیر، سلطه جو و جدا از درگیری. البته هر روش فرزند داری به مرور زمان جوانب مثبت و منفی خودشو نشون میده. تحقیقات نشون میده که بچه هایی که تحت روش سلطه گرایی رشد کردن، از نظر اجتماعی بهتر خواهند بود و در مدرسه خوش میدرخشند.

در بیشتر موارد کودکانی که والدینشون ازشون انتظار بیشتری دارند (مستبد و سلطه جو) بیشتر تمایل به موفقیت دارن تا کودکانی که والدینشون ازشون انتظار زیادی ندارند (آسان گیر و جدا از درگیری).

۲ – برای مشخص کردن مرز های خودتون به کودک بهتره با روش سلطه جویانه شروع کنیم.

این روش فرزند داری یه چیزی بین مستبد و آسان گیره. اینجور والدین از فرزندشون توقع بالایی دارند ولی با اینحال بهش توضیح میدن که دلیل این همه سخت گیری و قانون گذاری چیه. این شیوه فرزند داری روی نیاز های فرزند و والدین تمرکز داره. والدین سلطه جو از فرزندشون میخوان که مطابق با سنشون رفتار کنن، احساساتشون رو کنترل کنن و یاد بگیرن که روی پای خودشون بایستن. فرزندانی که با این روش توسط والدین مهربانشون تربیت میشن، بهشون آزادی لازم برای اکتشاف چیز های مختلف در زندگی داده میشه.

برای صحبت با فرزندتون آماده باشید. پدر و مادر سلطه جو بودن شامل توضیح دادن تصمیماتی که میگیرید به اون ها هم میشه. این روش فرزند داری میتونه سخت باشه وقتی که توی صف خرید از مغازه ای هستین و کودکتون داره کج خلقی میکنه. صبوری کردن در این مواقع به این دلیل نیست که رفتار کودکون رو میپسندید؛ ولی جوری واسشون این قضیه رو توضیح بدین که واسشون قابل هضم باشه.

سعی کنید نحوه رفتار فرزندتون رو تنظیم کنید. رفتار کودک شمار ممکنه کاملا فرمانبردارانه باشه یا کاملا برعکس، ممکنه نافرمانی کنه. سعی کنید باهاشون با ملایمت بیشتری رفتار کنید اگه میبینید که هنوز نیاز به محک زده شدن دارن. در حین صحبت کردن شاید نیاز باشه که یکم فضای سخت گیرانه برای فرزندتون ایجاد کنید اگه که مبینید سر زدن دوباره چنین رفتاری ازش باعث به خطر افتادنش میشه.

۳ – اگه نه، میخواید که محیط سخت گیرانه تری رو توی خوانواده داشته باشید، روش مستبدانه رو در نظر بگیرید.

این شیوه شامل وضع کردن قوانین بسیار سختی برای خوانواده هست و از نظر رفتاری، از فرزند انتظارات خیلی بالاتری میره. والدین توی این روش به هیچ وجه دلیل وجود این قوانین داخل خونه رو برای فرزندشون شرح نمیدن و در عین حال ازشون انتظار دارن که تمام و کمال به اون قوانین پایبند باشن. فرزند در این روش یاد میگیره که همیشه به اینجور سختگیری ها احترام بذاره.

از این روش فقط در بعضی موقعیت های خاص استفاده کنید. وقتی که بحث رفتار ظاهری و امور مربوط به تحصیل میشه، بعضی از بچه ها نیاز دارن تا مرز ها براشون سخت گیرانه تر تعیین بشه. گاهی مواقع لازمه که با کودک حتی از این بیشتر هم سخت گیری بشه اگه که میبینید خوب متوجه قوانین موجود نشده یا با اون ها موافق نیست.

۴ –اگه که دوست دارید فرزندتون آزادی نامحدودی داشته باشه، از روش فرزند داری آسان گیر استفاده کنید.

این روش فرزند داری از فرزند فقط چند تا خواسته کوچیک داره. والدین قوانین کمی دارن و از فرزندشون انتظارات زیادی ندارن. اگه فرزند دچار اشتباهی بشه ممکنه که والدینش حتی تنبیهش هم نکنن. این نوع والدین با مهربانی زیاد فرزندشون رو تربیت میکنند و برای فرزندان اینجور خوانواده بستری فراهم میشه تا به راحتی بتونن خودشون رو نشون بدن. در این روش والدین ابراز احساسات شدید فرزند خودشون رو پذیرا هستن که در بعضی مواد باعث رفتار ناچسند فرزند هم میشه.

از این روش با احتیاط استفاده کنید. داشتن انتظارات کم از کودک، باعث میشه که بعدا در محیط کار، مدرسه و کلا محیط های خارج از خونه نتونن به خوبی عمل کنن.

از طرفی هم دادن کمی آزادی به کودکانی که رفتار غیر قابل تحملی دارن، میتونه موثر باشه.

۵ –از تبدیل شدن به والدین جدا از درگیری به شدت پرهیز کنید.

اینگونه والدین از فرزندشون چیز های کمی میخوان و فقط نیاز های اولیه یک کودک رو برای فرزندشون فراهم میکنن. در این روش والدین در تربیت فرزند دخالت خاصی ندارن و این روش هیچ نظم خاص، تاثیر گذاری و هدایت رفتاری نداره. نیاز های احساسی فرزندان به شدت نادیده گرفته میشه. از این رو فرزندان مشکلات رفتاری زیادی خواند داشت و غالبا هم ناراحت هستند. اگه بخایم این روش رو با سه روش قبلی مقایسه کنیم باید گفت این روش ناپسند ترین روش در تربیت فرزنده.

خیلی از والدین به دلیل سوء مصرف مواد یا مشکلات ذهنی مختلف از این روش استفاده میکنند و خیلی های دیگه به دلیل فشار های زیادی که برای حفظ شغل خودشون متحمل میشن. شغلی که برای بر پا نگه داشتن این خوانواده بهش نیاز دارن. اگه نمیتونین زیاد در زندگی فرزندتون حضور داشته باشید، سعی کنید در زمان غیابتون فرزندتون رو به یک بزرگسال دیگه بسپرید.

۶ – تصمیم نهاییتون رو بگیرید که کدوم روش برای شما و فرزندتون موثر تره.

چهار روش فرزند داری رو بسنجید و ببینید کدوم برای شما بهتره. یادتون باشه که به ساختار خونواده هایی که فرزندتون در طول سال های رشدش با اون ها در ارتباطه هم فکر کنید.

ولی دیگر فرزندتون رو هم در نظر داشته باشید. ممکنه که قرار باشه تنها یا حتی با هم فرزندتون رو تربیت کنید. اگه که بزرگسال دیگه هم وجود داره ببینید که اون از چه روشی برای فرزند داری استفاده میکنه. برای مثال اگه مادر بزرگ بچتون خیلی آسان گیره، باید روشتون رو جوری انتخاب کنید تا با توجه به روش اون، تعادل رعایت بشه. متناوبا میتونید با هم صحبت کنید و سر یه روش توافق کنید.

فرهنگ جامعه ای که توش دارید زندگی میکنید رو هم در نظر بگیرین. فرزند داری در فرهنگ های مختلف متفاوته. برای مثال فرزندتون ممکنه تحت تربیت والدین سلطه جو رشد کنه. با توجه به نوع فرهنگ ممکنه که این قضیه خوب یا حتی بد باشه. با توجه به این قضیه سعی کنید که روش تربیت فرزندتون رو با دموکراسی بیشتری انتخاب کنید.

۷ – برنامه لازم رو برای ادامه دادن روش انتخاب شدتون بریزید.

به محض اینکه مسیر مورد نظرتون در راه تربیت فرزندتو رو انتخاب کردید، باید از هیچ تلاشی برای پایبند موندن بهش دریغ نکنید. فرزند داری ممکنه بعضی مواقع بسیار سخت و چالش برانگیز باشه ولی شما نباید تسلیم بشید و به تربیت فرزند با روش انتخاب شده خودتون ادامه بدید.

نگران نباشید اگه که میبینید گاهی وقتا بعضی تغییرات لازمه. فرزندان تغییر میکنن پس والدین هم لازمه که تغییر کنن. از سازگار کردن روش فرزند داریتون در بعضی از موقعیت ها پرهیز نکنید. ممکنه که نخواید با تغییر مواضع خودتون ذهن فرزندتون رو مغشوش کنید ولی گاهی سختگیری و گاهی نرمش در بعضی مواقع مناسب واقع میشه.

۲) انتخاب نهایی خودتون رو همراه ولی دیگر بگیرید

۱ – نکات اصلی روش های پرورش کودک رو با بقیه افرادی که در تربیت کودک نقش دارن مرور کنید.

انتخاب روش فرزند داری نباید به تنهایی انجام بشه. اگه قراره که کودک توسط بزرگسالان دیگه ای هم تحت تربیت قرار بگیره، بهتره که درباره صلاح دید اون ها در این زمینه مشورت کنید. ممکنه که به همون روش فرزند داری اولیه برگردید یا اینکه نه؛ یه روش ترکیبی اتخاذ کنید.

۲ – مسئولیت های انجام وظیفه به عنوان یک ولی رو بین خودتون تقسیم کنید.

در هر خونواده کار های زیادی هست که باید انجام بشه. با وجود دو ولی، این نکته بسیار مهمیه که این دو با هم به خوبی ارتباط داشته باشن تا با تقسیم وظایف، مشخص بشه چه کسی قراره کدوم یکی از نیاز های کودک رو فراهم بکنه. والدین باید سر تقسیم کار با هم توافق داشته باشن تا کار های به خوبی انجام بشه. حمام رفتن کودک به عهده کیه؟ کی قراره شام درست کنه؟ این ها مسائلی هستن که بهتره حل بشن قبل از اینکه استرس های ناشی از فرزند داری روی هم انباشته بشه.

۳ –یه برنامه فرزند داری بریزید.

یه سری روش ها هست که با استفاده از اون ها میتونید مطمئن شید که شما و فرزندتون به نتایج دلخواهتون رسیدید. با ولی دیگه صحبت کنید و برای حل مشکلات مربوط به فرزند داری، راه حلی ایجاد کنید.

راجب نظم و انضباط و تمجید کردن فرزندتون صحبت کنید. ببینید چگونه و چه وقتی باید تمجیدش کنید، تایدش کنید و باهاش وقت بگذرونید.

راجب وظایف فرزند داری صحبت کنید. در رابطه با تقسیم وظایف در زمینه مراقبت از کودک، تقبل هزینه ها و کار های خونه تصمیم گیری کنید.

۴ –بررسی کنید که آیا کار های شما در زمینه فرزند داری تاثیر گذار بوده یا نه.

با همسر خودتون یا ولی دیگه کودک در این زمینه صحبت کنید. یادتون بیاد زمانی که روش فرزند داریتون رو انتخاب میکردین چه چیز هایی رو برای فرزندتون میخواستید. واقعیت رو با انتظارات اولیتون بسنجید. اگه که مسائل اونجوری میخواستید پیش نرفته بهتره که تغییر استراتژی بدید یا حتی روش فرزند داریتون رو عوض کنید.

با پرسش سوالات کلیدی شروع کنید تا ببینید اوضاع خوب پیش میره یا نه. آیا وضع فرزندتون در مدرسه خوبه؟ آیا انتخاب های ولی دیگه انتخاب های درستیه؟ آیا رابطش با کودک رابطه دوستانه ایه؟ آیا ولی دیگه از اوضاع راضیه؟

۳ – نگاه به جامعه

۱ – به این فکر کنید که دوست دارید فرزندتون چجور آدمی بشه؟

والدین نقش مهمی رو در شکل دادن شخصیت فرزندشون بازی میکنن. شما علاوه بر تاثیر گذاشتن به شخصیت فرزند، اولین معلم، محافظ و اولین دوست بچتون هستید. فکر کنید برای اینکه سرمشق فرزندتون قرار بگیرید، باید چه کار هایی رو انجام بدید تا بتونید به خودتون و چیزی که هستید افتخار کنید.

۲ –از والدین خودتون سوال کنید که چطور با شما رفتار میکردن.

یکی از راه های انتخاب روش فرزند داری، اینه که روشی رو که والدین خودتون انتخاب کرده بودن رو در نظر بگیرید. برای بعضی ها ممکنه نگاه به گذشته در این مورد باعث دلگرمی باشه در صورتی که ممکنه برای بعضی ها هم باعث ضربه روحی باشه. به هر حال ممکنه که بعضی از والدین سعی کنن همون روش والدین خودشون رو ادامه بدن؛ پس در تحلیل تاریخچه خونوادتون دقت کنید. سوال کردن از والدین خودتون در رابطه با تکنیک هایی که برای تربیت شما استفاده میکردند رو هم مد نظر قرار بدید. تصمیم خودتون رو بگیرید که آیا میخواید اون تجربیات رو به فرزند خودتون هم انتقال بدید یا خیر.

۳ –با پدر و مادر های دیگه صحبت کنید.

اگه شما فرزندی دارید یا به زودی خواهید داشت، ممکنه که از اطرافیان چند نفر رو بشناسید که فرزندی دارند. از اون ها راجب استراتژی هایی که برای تربیت فرزندشون استفاده میکنن سوال بپرسید.

به نکات کلیدی دقت کنید. فرزند داری وظیفه بزرگیه. ممکنه که دوست داشته باشید که خودتون رو با سوال هایی راجب نظم و انضباط، دادن وقت آزاد به کودک و تقسیم بندی وظایف فرزند داری آماده کنید.