تحقیر نوجوان یکی از رفتارهای مخربی است که والدین گاه برای ایجاد انگیزه در مقابل فرزندشان انجام می‌دهند. در صورتی که این رفتارها هیچگاه نمی‌تواند برای آنان شوکی ایجاد کند و نوجوانان را در مسیر زندگی موفق گرداند. باید بدانید که رفتار صحیح با نوجوانان اصول و روش‌های خاص خود را دارد و در کنار آن همواره بهره بردن از مشاور و روانشناس برای درک متقابل و بهتر توصیه می‌شود. بسیاری از خانواده‌ها در جلسات خانواده درمانی از اختلافات زیاد خود با فرزند نوجوانشان شکایت دارند. همچنین فرزندان آن‌ها نیز از ارتباط خود با والدین ناراضی هستند. بسیاری از نوجوانان احساس می‌کنند، رابطه آن‌ها سرشار از درک نشدن بوده و خانواده جز سرزنش و تحقیر رفتاری نشان نمی‌دهد و در عوض انتظار احترام وجود دارد. از آنجا که برخوردهایی نظیر تحقیر بسیار در عزت نفس و آینده نوجوانان تاثیر می‌گذارد، در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
تحقیر نوجوان چه رفتارهایی را شامل می شود؟
بسیاری از خانواده‌ها به تاثیر رفتارهایشان بر فرزندشان واقف نیستند. در واقع آن‌ها نمی‌دانند که رفتارهایشان مخصوصا در دوران نوجوانی، نوعی تحقیر محسوب می‌شود. همین تفاوت عقاید باعث می‌شود تا سوء تفاهم‌ها روز به روز در خانواده بیشتر شود. به همین دلیل برخی از رفتارهای تحقیر آمیز را بیان می‌کنیم.
1- برچسب زدن
روی فرزند خود اسم نگذارید. برای مثال اگر شما او را با الفاظی هم چون “تنبل”، “بی خیال”، ” بی عقل” و… صدا می‌زنید، در واقع در حال لطمه زدن به عزت نفس او هستید. شاید با خود فکر کنید که این رفتارتان او را تحریک می‌کند تا به شیوه متفاوتی عمل کند؛ اما در حقیقت این کار باعث تحقیر فرزندتان می‌شود. به مرور زمان او نیز این صفات را در خود می‌پذیرد و در نتیجه به عزت نفس و خودپنداره او لطمه می‌زنید.
2- با طعنه و کنایه حرف زدن
با فرزندتان رو راست باشید. خیلی از خانواده‌ها نمی‌توانند بدون جنگ و دعوا در مورد مشکلی با فرزندشان صحبت کنند، به همین دلیل دائما به او طعنه می‌زنند و غیرمستقیم انتقاد می‌کنند. سعی کنید به جای تحقیر نوجوان در مورد رفتار ناپسندش گفت‌وگو کنید و علت بد بودن و پیامدهای رفتارش را به او گوشزد کنید. سبک فرزندپروری و رابطه‌ای که از دوران کودکی با وی داشتید، بسیار در تاثیر گذاری نصایح شما تاثیر دارد.
3- انتقاد در جمع
هیچ کس از این که در جمع مورد انتقاد قرار بگیرد خوشحال نمی‌شود. اکثر افراد در این شرایط احساس شرمندگی و تحقیر شدن می‌کنند. اما باید بدانید که اهمیت این موضوع برای فرد در دوره نوجوانی دو چندان می‌باشد زیرا در دوره نوجوانی افراد به تصویرشان نزد دیگران بسیار اهمیت می‌دهند و در واقع این تصویر پایه‌های اصلی خود پنداره (تصویر فرد از شخصیت خود) و عزت نفس او را تشکیل خواهد داد. شما با تخریب این تصویر نزد دیگران، ناخواسته ضربه مخربی به همه ابعاد شخصیت وی وارد می‌کنید.
تاثیر تحقیر نوجوان بر نحوه ارتباطات وی
همه افراد اصولاً مایل به برقراری ارتباط با کسانی هستند که عزت نفس بیشتری دارند و برای خود ارزش قائل هستند. به همین ترتیب نوجوانی که برای خود ارزش قائل است؛ بیشتر با افرادی که از عزت نفس بالایی برخوردارند، ارتباط برقرار می‌کند. نوجوانی که دائما از طرف دیگران مورد تحقیر و سرزنش قرار می‌گیرد به تدریج خودش نیز ارزش و اعتبار بالایی برای خود قائل نمی‌شود. به مرور شاهد خواهیم بود که دوستانی را به دنبال خود جمع می‌کند که در تحقیر خود و دیگران مهارت بالایی دارند!
تاثیر تحقیر نوجوان در مسائل اجتماعی
نوجوانی دوره‌ای است که هسته اصلی شخصیت فرد از آن زمان شکل می‌گیرد. در این دوره والدین و تمام سیستم‌های آموزشی وظیفه دارند تا فرد را به باور خود ارزشمندی برسانند. در حقیقت شما در شیوه تربیتی و ارتباطات‌تان باید از خود بپرسید که در حال فرستادن چه پیامی به نوجوانتان هستید؟ آیا این رفتار شما در راستای رسیدن فرزندتان به باور خود ارزشمندی قرار می‌گیرد یا خیر؟
خود ارزشمندی به این معناست که فرد برای خود احترام قائل است و باور دارد می‌تواند برای خانواده و جامعه خود مفید باشد. مسلما افرادی که این باور در آن‌ها شکل نگرفته کمتر در جامعه مفید بوده و بیشتر به سمت آسیب‌های روانی و اجتماعی حرکت می‌کنند.
سخن آخر
والدین باید توجه داشته باشند که نوجوانی دوره بسیار مهم و تعیین کننده‌ای برای سرنوشت فرزند شماست. اگر احساس می‌کنید که به نحوه ارتباط شما با نوجوانتان خدشه‌ای وارد شده، حتما برای بهبودی آن تلاش کنید. اگر شدت آسیب آنقدر زیاد است که با تمام تلاش‌ها از جانب شما رابطه در مسیر درست قرار نمی‌گیرد از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید. مشاوره خانواده برای بسیاری از خانواده‌هایی که فرزندانشان در سن نوجوانی هستند، ضرورت پیدا می‌کند چرا که فرزندان در این سن با چالش‌های دوران نوجوانی مثل بحران هویت، استقلال طلبی، نیازهای جنسی و… روبه‌رو می‌شوند. اغلب والدین در مقابل این تغییرات نمی‌دانند چه رفتاری داشته باشند، در نتیجه با مشکلاتی مواجه می‌شوند.
سوالات متداول
گاهی به عنوان مادر فرزندم رفتارهایی انجام می‌دهم که اصلا قصد تحقیر کردن نوجوان خود را ندارم اما او تصور می‌کند که می‌خواهم او را تحقیر کنم. علت چیست؟
توجه کنید که نوجوان در این دوران با چالش‌های گوناگونی دست و پنجه نرم می‌کند و به طور کلی بسیار حساس است. در کنار این مسئله نوجوان خود مرکز بین است و در صورتی که صحبتی عادی نیز با او داشته باشید به گونه ای مطلوب برداشت نمی‌کند. با این حال باید در این دوران نسبت به رفتارها و صحبت‌هایی که انجام می‌دهید حساسیت بیشتری داشته باشید تا دچار مشکل نشوید.
برای دریافت مشاوره در زمینه تحقیر نوجوان می توانید با مشاوران نوجوانی تماس بگیرید.
واقعا درست میگید من ۱۵ سالمه و یک بار با مادر و پدرو خواهرم رفتیم خونه صاحب کار بابام اونجا چندین دختر هم سن و از من بزرگتر بودن و من چون در خواب اینور و انور می روم نمی خواستم بخوابم چون خجالت میکشیدم وقتی می خواستیم بخوابیم پدرم و صاحب کارش رفتند و ان زن ها و دختر ها نیز لباس هایی چون تاب را پوشیدند من مادرم را صدا کردم و ارام در گوشش گفتم مامان اروم حرف بزن من امشب نمی خوام بخوابم خجالت می کشم و بعد مادرم با صدایی زلند جواب مرا داد و گفت چرا خجالت می کشی تو که همیشه نزدیکه خودم می خوابی و من اون موقع واقعا احساس پوچی کردم
منم همین مشکل رو دارم خیلی وقتا منو خر.دونه.دیوانه.خل یا چل صدا میزنن یا به اسم عمه های صدام میکنن که این فلان کار رو کردی شدی این عمه چاختت یا از این جور مسایل
مرسی که هستید
مشکل منم هست امیدوارم خدا در اپدیت بعدی این مشکل رو واسع همه حل کنه
سلام داداش. متوجه منظور شما نشدیم
منظور من اینه که انسان ها به اون درک برسند که همدیگه رو تحقیر نکنن و بهم برچسب نزنن