هم مردان و هم زنان ممکن است با احساس حالت تهوع از خواب بیدار شوند. در ادامه، به چند نمونه از مواردی که علت حالت تهوع و سرگیجه صبحگاهی است اشاره شده است.
۱. بارداری
حالت تهوع و سرگیجه از علائم اولیه بارداری هستند که در حوالی هفته ششم ظاهر می‌شوند. این علائم معمولا بین هفته‌های ۱۶ و ۲۰ از بین می‌روند. علت سرگیجه و حالت تهوع صبحگاهی تغییرات هورمونی در سه‌ماهۀ اول بارداری است که بیش از نیمی از خانم‌های باردار آن را تجربه می‌کنند. حالت تهوع صبحگاهی فقط به صبح محدود نمی‌شود و ممکن است هر زمان دیگری اتفاق بیفتد. بعضی خانم‌ها در تمام روز حالت تهوع دارند.
۲. خستگی یا مشکلات خواب
پرواززدگی (Jet Lag)، بی خوابی یا زنگ هشدارهای زودتر از معمول ممکن است چرخه خوابتان را به هم بزنند. این تغییرات در الگوی خواب منظم، پاسخ نورواندوکرین (سلول‌هایی با ترکیبی از خصوصیات سلول‌های عصبی و سلول‌های ترشح‌کننده هورمون) بدن شما را تغییر می‌دهد که گاهی موجب ایجاد حالت تهوع می‌شود.
افراد دیابتی به‌دلیل داروهایی که مصرف می‌کنند ممکن است دچار قند خون پایین شوند. به همین دلیل می‌توانند بلافاصله بعد از بیداری غذا بخورند تا قند خونشان اُفت نکند. همچنین لازم است درمورد داروها و غذاهای مصرفی‌شان با پزشک صحبت کنند.
۳. گرسنگی یا قند خون پایین
از وقتی شام می‌خوریم تا وقتی از خواب بیدار می‌شویم حدود دوازده ساعت یا حتی بیشتر زمان می‌گذرد. میزان پایین گلوکز در خون (قند خون پایین) ممکن است شما را دچار احساس سرگیجه، لرز، گیجی، ضعف، حالت تهوع و حتی غش کند. صبحانه‌نخوردن، به‌خصوص اگر به صبحانه‌خوردن عادت داشته باشید، این علائم را بدتر می‌کند.
۴. رفلاکس یا بازگشت اسید معده
بازگشت یا رفلاکس اسید زمانی اتفاق می‌افتد که ورودی معده بعد از خوردن یا نوشیدن به‌درستی بسته نمی‌شود و اجازه می‌دهد اسید معده به درون مری یا حلق برگردد. طعم ترشِ اسید همراه با علائم دیگری مثل سوختگی یا سرفه ممکن است احساس حالت تهوع را در شما ایجاد کند.
بازگشت اسید معمولا در صبح بدتر می‌شود؛ حتی اگر ساعت‌ها از آخرین وعده غذایی‌تان گذشته باشد. درازکشیدن باعث می‌شود اسید معده به‌راحتی در مسیر اشتباه حرکت کند. گاهی به همین دلیل است که بعضی افراد با سرفه یا صدای گرفته از خواب بیدار می‌شوند.
بعضی غذاها به‌خصوص غذاهای اسیدی موجب رفلاکس صبحگاهی در افراد می‌شوند، که خودداری از مصرف این مواد به آنها کمک خواهد کرد. بعضی افراد با وعده‌های غذایی کمتر یا داروی ضداسید موجود در داروخانه از شر علائم خلاص می‌شوند. داروهای تجویزی در رفلاکس‌های شدید پیشنهاد می‌شود.
۵. آبریزش از عقب بینی یا احتقان (گرفتگی) سینوسی
گرفتگی سینوسی به گوش داخلی‌تان فشار وارد می‌کند و ممکن است موجب مشکلات معده، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ شود. وقتی آبریزش از عقب بینی دارید، مخاطی که از سینوس به پشت حلق و به درون معده می‌رود ممکن است موجب حالت تهوع شود.
۶. اضطراب
حالت تهوع صبحگاهی ممکن است به‌دلیل اضطراب بالا در آن زمان ایجاد شود. ممکن است فرد به‌خاطر روزی که در پیش دارد دل‌آشوب باشد؛ برای مثال، ممکن است با اتفاقی پراسترس مثل جلسه‌ای مهم در ارتباط باشد. افرادی که اختلال اضطراب دارند وقتی احساس نگرانی کنند دچار حالت تهوع می‌شوند. حالت تهوع اضطراب را بدتر می‌کند، به‌خصوص اگر فرد از استفراغ‌کردن بترسد یا نگران سلامتی خود باشد، که همین موضوع ممکن است چرخه تهوع ناشی از اضطراب را بدتر کند.
بعضی راهکارها تهوع ناشی از اضطراب را بهبود می‌بخشند. مدیتیشن به افراد کمک می‌کند ذهن مضطربشان را آرام کنند. همچنین روان درمانی و داروهای ضداضطراب نیز مفیدند. برای بهبود اضطراب صبحی پرمشغله، زود بیدارشدن و یک برنامه صبحگاهی مطمئن بسیار مفید است.
۷. خماری
بعضی داروها از جمله داروهای غیرقانونی، داروهای تجویزی و حتی کافئین ممکن است علائم خماری را ایجاد کند، که حالت تهوع یکی از شایع‌ترین علائم خماری است. در حالت عادی، وقتی فردی برای مدت طولانی از مواد مخدر استفاده نمی‌کند، دچار خماری می‌شود که این حالت در صبح و قبل از استفاده از مواد هم وجود دارد. افرادی که با مصرف داروهای تجویزی دچار حالت خماری می‌شوند باید با پزشک صحبت کنند. با تغییر برنامه یا کاهش تدریجی دارو نیز می‌توان به حل مشکل کمک کند.
بهترین راهِ جلوگیری از حالت تهوع صبحگاهی در افرادی که به داروهای مخدر و سایر مواد اعتیاد دارند توقف مصرف است. گروه‌های حمایتی، روان‌درمانی، برنامه‌های گام‌به‌گام و توان‌بخشی‌های سرپایی یا بستری‌شدن به این افراد کمک می‌کند. اگر شب گذشته مقدار زیادی الکل نوشیده باشید، ممکن است حالت تهوع شما نتیجه خماری باشد. بعضی از اثرات الکل شامل قند خون پایین و کمبود آب با حالت تهوع همراه است.
۸. رژیم غذایی
حالت تهوع صبحگاهی ممکن است به‌دلیل غذاهایی باشد که در صبحانه می‌خورید. حساسیت غذایی یا عدم تحمل غذایی ممکن است موجب حالت تهوع شود. در موارد دیگر، خوردن بیش از اندازه نیز ممکن است شما را دچار حالت تهوع کند
۹. بیماری گاستروپارزی (Gastroparesis)
در این بیماری، تخلیه معده بیشتر از حد معمول طول می‌کشد، چراکه حرکت عضلات دیوارۀ معده آهسته یا متوقف می‌شود. در نتیجه، غذا از معده به‌سمت روده حرکت نمی‌کند. حالت تهوع، استفراغ و درد شکم از علائم شایع این بیماری است.
۱۰. سنگ صفرا
سفت‌شدن موادی مثل کلسترول موجب تشکیل سنگ کیسه صفرا در کیسه صفرا می‌شود. وقتی این سنگ در لولۀ ارتباطی بین صفرا و روده گیر کند بسیار دردناک می‌شود. حالت تهوع و استفراغ ناشی از این مورد اغلب همراه با درد اتفاق می‌افتد.
۱۱. مسمومیت غذایی
وقتی ماده‌ای آلوده می‌خورید یا می‌نوشید، بدنتان به‌سرعت برای خلاصی از آن ماده فعالیت می‌کند. اگر مسمومیت غذایی دارید، احتمالا حالت تهوع، استفراغ یا اسهال را همراه با ناراحتی معده یا گرفتگی شکم تجربه می‌کنید. حالت تهوع صبحگاهی شما گاهی مربوط به غذایی است که شب گذشته خورده‌اید.
